Diagnostyka Urologiczna

Diagnostyka jest niezwykle ważna w rozpoznaniu problemów natury urologicznej.

Wizyta u urologa

Podczas wizyty u urologa, lekarz przeprowadzi wywiad z pacjentem, w celu uzyskania informacji o jego dolegliwościach. W takim wywiadzie wykorzystuje się skalę IPSS, czyli ocenę stopnia nasilenia objawów związanych z prostatą. Urolog na podstawie odpowiedzi pacjenta na zadane pytania, jest w stanie podjąć decyzję odnośnie dalszego postępowania i leczenia.

Dzienniczek mikcji

Bardzo przydatny podczas oceny stanu pacjenta będzie także dzienniczek mikcji. Przez trzy dni przed wizytą u urologa, należy prowadzić zapiski, w których trzeba zawrzeć informacje na temat ilości wypijanych płynów, częstotliwości oddawania moczu oraz wszelkich ewentualnych sytuacji, związanych z nietrzymaniem moczu.

Badania fizykalne

Kolejnym krokiem jest przeprowadzenie badań fizykalnych. Na takie badania składają się oględziny zewnętrznych narządów płciowych, badanie jąder, badanie prostaty poprzez wprowadzenie palca do odbytnicy, a także badanie tak zwanego objawu Goldflama, który polega na wstrząsaniu okolicy lędźwiowej – jeżeli podczas tej czynności wystąpi ostry ból, może to sugerować chorobę nerek.

W urologii stosuje się ponadto badania laboratoryjne i obrazowe.

Badania laboratoryjne

Do badań laboratoryjnych należy:

• ogólne badanie moczu – podczas takiego badania, bardzo ważna jest jego prawidłowa barwa (żółta, różne odcienie żółtego), jego przejrzystość, ciężar właściwy (zbyt niska gęstość może sugerować choroby związane z nerkami) oraz prawidłowe pH (w granicach 6). W moczu nie powinno znaleźć się natomiast białko, glukoza, zbyt wysoki poziom leukocytów, erytrocytów i bakterii,
• posiew moczu, czyli badanie bakteriologiczne – badanie mające na celu wykrycie bakterii z moczu. Przed oddaniem moczu do specjalnego pojemniczka, należy dokładnie umyć zewnętrzne narządy płciowe. Po napełnieniu naczynia, próbkę należy jak najszybciej zanieść do badania. Do badania bakteriologicznego stosuje się mocz z tak zwanego środkowego strumienia.
• PSA, czyli swoisty antygen sterczowy – to białko, które produkują komórki prostaty. Badanie wykonywane jest w celu określenia ryzyka wystąpienia raka prostaty. Zbyt wysoki poziom stężenia PSA zwiększa ryzyko zachorowania. Prawidłowe stężenie tego białka we krwi, u mężczyzn około 50 roku życia, wynosi <3,5 ng/ml.
• stężenie kreatyniny we krwi – to badanie ma na celu ocenę czynności nerek. Prawidłowy poziom kreatyniny wynosi 62-124 mmol/l.
• badanie poziomu testosteronu we krwi – powinno się je wykonywać rano, na czczo. Badanie stosuje się w przypadku podejrzenia zbyt niskiego poziomu lub całkowitego niedoboru testosteronu.

Badania obrazowe

Badania obrazowe obejmują:

• RTG, czyli zdjęcie przeglądowe jamy brzusznej – pozwala na wykrycie kamicy nerkowej oraz układu moczowego.
• USG, czyli badanie ultrasonograficzne – takie badanie pozwala na ogólną ocenę nerek, układu moczowego, a także prostaty. Aby lekarz był w stanie prawidłowo ocenić stan pęcherza moczowego, pacjent powinien przed badaniem wypić jeden litr wody (nie należy natomiast jeść). Badanie USG jest całkowicie bezpieczne i polega na przykładaniu do ciała specjalistycznej sondy.
• tomografia komputerowa – zaawansowane badanie obrazowe pozwalające na dokładną ocenę nerek, moczowodów i pęcherza moczowego. Wykorzystuje promieniowanie rentgenowskie i może wymagać podania środka kontrastowego w celu lepszego uwidocznienia struktur anatomicznych. Jest szczególnie przydatna w diagnostyce kamicy nerkowej, nowotworów i wad anatomicznych układu moczowego.
• urografię – to badanie RTG z użyciem tak zwanego środka kontrastowego, który ułatwia uwidocznienie dróg moczowych na zdjęciach rentgenowskich. Dzięki temu badaniu urolog sprawnie może rozpoznać wystąpienie kamicy nerkowej i dróg moczowych. Przed przystąpieniem do badania urograficznego należy wykonać badanie stężenia kreatyniny we krwi, w celu wykluczenia ewentualnej dysfunkcji nerek. W przypadkach, gdy pacjent miał wcześniej wykonywane badanie kontrastowe i wystąpiły u niego działania niepożądane, jak na przykład wysypka, obrzęki, konieczne jest zgłoszenie tego faktu lekarzowi przed wykonaniem urografii.